Muzeum Ziemi Sokólskiej to placówka kulturowa, która stała się rzeczywistością dzięki inicjatywie Macieja Musy Konopackiego (1926-2020), uznawanego za patriarkę polskiego Orientu. Muzeum realizuje Ideę Muzeum Tatarskiego i znajduje się w sercu Sokółki, w historycznym budynku, który został wzniesiony przez litewskiego podskarbiego Antoniego Tyzenhauza w 1770 roku.
Przed adaptacją na potrzeby muzealne, w omawianym obiekcie funkcjonowały urzędy handlowe, w tym Państwowy Zakład Gospodarki Rolnej (PZGS). Dzięki zaangażowaniu Towarzystwa Miłośników Ziemi Sokólskiej udało się przekształcić tę przestrzeń w miejsce służące głównie kulturze i edukacji.
Ekspozycja
„Zbiory muzeum, które ukazują historię Ziemi Sokólskiej pod kątem kulturowym i wyznaniowym, zgromadzone są w kilku kluczowych działach:
- historycznym,
- etnograficznym,
- tatarskim.
W ciągu 20-letniego istnienia placówki zdołano zebrać prawie 2000 eksponatów i dokumentów, które obrazują dzieje Sokółszczyzny. W tym zbiorze znajdują się również wystawiane dzieła malarskie, w tym prace Witalisa Sarosieka (1945-2012).
Piętro budynku zostało przeznaczone na dział etnograficzny. Zgromadzone w nim przedmioty odzwierciedlają życie codzienne mieszkańców okolicznych wsi. Wśród eksponatów znajdują się wyroby rzemiosła ludowego codziennego użytku, takie jak narzędzia rolnicze, a także przykłady sztuki ludowej, na przykład tkaniny dwuosnowowe i hafty.
Dział tatarski koncentruje się na historii osadnictwa tatarskiego na obszarze Rzeczypospolitej oraz Litwy, przybliżając jednocześnie zwyczaje Tatarów polskich i ich tradycję. Znajduje się tutaj wiele informacji o wzajemnym przenikaniu się kultur polskiej i tatarskiej.
Na parterze znajduje się dział historyczny, który został utworzony w 1984 roku. Dzięki zbiorom tego działu można poznać dzieje Sokółki i najbliższych okolic, począwszy od 1524 roku, kiedy to król Zygmunt I Stary przekazał te tereny swojej małżonce, królowej Bonie. W muzeum znajdują się eksponaty związane z Syberyjską Golgotą, walkami oddziałów leśnych Armii Krajowej w obwodzie sokólskim, a także walkami mieszkańców Sokólszczyzny na frontach Europejskich w czasie II wojny światowej.
Muzeum prowadzi współpracę z lokalnymi szkołami oraz organizacjami społecznymi, mając na celu zaangażowanie mieszkańców w działania związane z historią ich ojczyzny. Z dostępnych archiwów korzystają ponadto historycy i studenci.
W 2004 roku, dzięki decyzji samorządowych władz, przeprowadzono remont budynku. W wyniku tych działań muzeum zostało ponownie udostępnione zwiedzającym w wrześniu tego samego roku.
Przypisy
- Sokólski Breugel. Nostalgiczne malarstwo Witalisa Sarosieka [WIDEO, FOTO] [online], isokolka.eu, 18.05.2023 r. [dostęp 22.05.2023 r.]
- Leonard Drożdżewicz, Brueghel zachodniej Grodzieńszczyzny, „Znad Wilii”, nr 2(94), 2023, s. 82-84 [dostęp 24.07.2023 r.] (pol.).
- Dorota Biziuk i inni, Sokółka znana i nieznana [online], lokalnepartnerstwa.org.pl, s. 5 [dostęp 08.02.2022 r.]
- iSokolka.eu. Internetowa gazeta powiatu sokólskiego, https://isokolka.eu/?start=165, [dostęp 17.12.2020 r.] (pol.).
- Muzeum Ziemi Sokólskiej- trzy działy: etnograficzny, tatarski i historyczny - fotograficzny spacer [online], Sokółka Nasze Miasto - Wiadomości, informacje i wydarzenia.
- Leonard Drożdżewicz, Maciej Musa Konopacki (1926-2020). Patriarcha polskiego Orientu, „Znad Wilii”, nr 4 (84) z 2020 r., s. 10-12, http://www.znadwiliiwilno.lt/wp-content/uploads/2021/01/Znad-Wilii-4-84m.pdf
- Sokólski Brueghel - Witalis Sarosiek [FOTO] [online], isokolka.eu [dostęp 06.03.2020 r.] (pol.).
- Witalis Sarosiek - piewca piękna Sokółki [online], isokolka.eu [dostęp 06.03.2020 r.] (pol.).
- Tadeusz Gajdzis: Sokólskie barwy. Wiara, tradycja, historia. Sokółka - moje rodzinne miasto. Białystok: Prymat, 2005, s. 159. ISBN 83-88097-78-4.
- Sokólski Brueghel - Witalis Sarosiek (1945-2012), [Sokółka: Helena i Leonard Drożdżewiczowie, 2013 [dostęp 06.03.2020 r.]
- Maciej Konopacki, Idea Muzeum Tatarskiego w wybranych dokumentach i listach (1973-1975) Macieja Konopackiego, Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej. Instytut Muzułmański, 2018, ISBN 978-83-947993-2-8 [dostęp 08.08.2023 r.] (pol.).
- Sokólski Bruegel - Witalis Sarosiek - Szukaj w Google [online], www.google.com [dostęp 06.03.2020 r.]
- Witalis Sarosiek - sokólski Breugel [online], www.hajnowka.pl [dostęp 06.03.2020 r.] [zarchiwizowane z 2020-01-28].
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Zabrodzie (Sokółka) | Metal-Fach | Stadion OSiR-u w Sokółce | Sokółka Okna i Drzwi | Sokół Sokółka | Buchwałowo (Sokółka)Oceń: Muzeum Ziemi Sokólskiej