Kolegiata św. Antoniego w Sokółce

---

Historia

W dniu 9 czerwca 1850 roku miało miejsce konsekracja kościoła, której dokonał biskup wileński Wacław Żyliński. Było to znaczące wydarzenie w historii tej świątyni. W latach 1901–1904 dziekan ks. Anzelm Noniewicz podjął decyzję o rozbudowie budynku, w rezultacie czego dodano dwie nowe nawy oraz boczne kaplice. W tym samym okresie powstała również zakrystia, zlokalizowana za ołtarzem głównym, a także pomieszczenia pomocnicze dla potrzeb wspólnoty.

Od 9 kwietnia, przypadającego na Wielki Czwartek w 2009 roku, kościół pełni rolę siedziby Sokólskiej Kapituły Kolegiackiej, co podkreśla jego ważne miejsce w życiu religijnym regionu.

Cud eucharystyczny

Geneza

W dniu 12 października 2008 roku podczas udzielania Sakramentu Eucharystii, ksiądz wikariusz Jacek Ingielewicz zauważył na posadzce lekko zabrudzoną hostię, którą wskazała mu osoba oczekująca na Komunię Świętą. Zgodnie z ustalonymi normami liturgicznymi, komunikant został umieszczony w naczyniu wypełnionym wodą, zwanym vasculum, celem jego rozpuszczenia. Po zamknięciu tego naczynia w sejfie zakrystii, po upływie tygodnia dostrzeżono plamę, która wyglądała jak krew, znajdującą się na zanurzonej hostii. Dnia 30 października 2008 roku hostię wyjęto i umieszczono na korporale, gdzie pozostawiła czerwony ślad.

Badanie naukowe

W związku z zaistniałym zdarzeniem, białostocka kuria biskupia zleciła badania próbek hostii dwóm specjalistom z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku – prof. Stanisławowi Sulkowskiemu oraz prof. Marii Sobaniec-Łotowskiej. Obaj naukowcy uznali, że

„przysłany do oceny materiał (…) wskazuje na tkankę mięśnia sercowego, a przynajmniej, ze wszystkich tkanek żywych organizmu najbardziej ją przypomina”.

Analiza przez prof. Sobaniec-Łotowską wykazała, że: „Pobrany z korporału fragment materiału badaliśmy histologicznie, (…) z użyciem mikroskopu optycznego, oraz ultrasonograficznie, (…) z zastosowaniem mikroskopu elektronowego transmisyjnego. Obserwowaliśmy zjawisko przenikania się struktury komunikantu z włóknami mięśnia serca. Tkanka, która pojawiła się na hostii, była z nią w sposób bardzo ścisły związana, co jest istotnym dowodem na brak jakiejkolwiek ludzkiej ingerencji. (…) cytoplazma włókien mięśniowych barwiła się na różowo, intensywnie ogniskowo, a jądra komórkowe, położone głównie centralnie, na granatowo. Centralne położenie jąder wskazuje, że jest to mięsień serca ludzkiego. (…) Obserwowaliśmy uszkodzenia komórek w miejscach wstawek mięśni sercowych oraz specyficzne zmiany mogące odzwierciedlać skurcze mięśnia serca przed śmiercią”.

Reakcje społeczne

Stanowisko Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Artykuł prasowy

Dnia 29 października 2009 r. gazeta Super Express przytoczyła opinię prof. Lecha Chyczewskiego, ówczesnego szefa Zakładu Patomorfologii, który zakwestionował metody przeprowadzonych badań, twierdząc, że

„nie mogły dowieść, że na hostii pojawiło się ludzkie serce. Pani profesor zobaczyła na hostii to, co chciała zobaczyć. To osoba bardzo emocjonalnie traktująca religię.”

W artykule podkreślono również, że „redaktorzy uzyskali potwierdzenie od najlepszych polskich specjalistów, że zabarwienie hostii na czerwono to efekt działania bakterii zwanych pałeczką krwawą, a nie żadna przemiana w ciało Chrystusa”. Krytyka dotyczyła także przeprowadzenia badań genetyczno-molekularnych, które nie zostały wykonane, co budziło wątpliwości dotyczące pochodzenia tkanki.

Oficjalne stanowisko

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku w swoim oficjalnym oświadczeniu odciął się od badań przeprowadzonych przez prof. Sulkowskiego i prof. Sobaniec-Łotowską, stwierdzając, że uczelnia nie popiera ich działań. Oświadczenie zostało przekazane Polskiej Agencji Prasowej.

Przekazanie informacji do mediów

Do końca września 2009 r. informacje o badaniach potwierdzających obecność tkanki mięśnia sercowego były trzymane w tajemnicy przez kurię, która później publicznie ogłosiła wydarzenie jako cud eucharystyczny.

Reakcja Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów

W związku ze znalezieniem fragmentu ludzkiego serca, 1 października 2009 Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów złożyło doniesienie do prokuratury o znalezieniu i zbezczeszczeniu szczątków ludzkich w kościele. Postępowanie jednak zostało umorzone z powodu braku dowodów na popełnienie przestępstwa.

Stanowisko Kościoła Katolickiego

Komisja powołana przez kurię

Wyniki pracy komisji powołanej przez kurię potwierdzają, że badana próbka pochodziła z Komunii Świętej pozostawionej na korporale w tabernakulum, a także że nie stwierdzono ingerencji osób z zewnątrz. W październiku 2009 roku akta sprawy zostały przekazane do Nuncjatury Apostolskiej w Warszawie. Prof. Karol Śliwka, kierownik Zakładu Medycyny Sądowej w Bydgoszczy, wyraził gotowość do przeprowadzenia szczegółowych badań, podkreślając że:

„Badanie DNA precyzyjnie wskazałoby, czy tkanka, która została przebadana, jest ludzka czy zwierzęca i czy to materiał męski czy żeński. Z dużą dozą prawdopodobieństwa określilibyśmy, z jakiego rejonu świata pochodzi. Rozwialibyśmy wszelkie wątpliwości.”

Jednak metropolita białostocki abp Edward Ozorowski nie wykazał chęci do przeprowadzenia tych szczegółowych badań, argumentując, że przyszłe wydarzenia wskażą, jak interpretować ten znak. Chociaż dokumentacja z badaniami nie została przekazana do Watykanu, według prof. Chyczewskiego, arcybiskup stwierdził:

„Arcybiskup nie był zainteresowany przeprowadzeniem takich badań. Usłyszałem, że skoro zachodzi okoliczność cudownego pochodzenia tego materiału, to nie należy już tego męczyć.”

Oficjalne stanowisko

Kościół oficjalnie nie uznaje cudu eucharystycznego, zalecając duchownym ostrożność w wydawaniu ocen i zachęcając do modlitwy, podkreślając jednocześnie, że „wydarzenie z Sokółki nie sprzeciwia się wierze Kościoła, a raczej ją potwierdza”.

Następstwa

2 października 2011 roku Eucharystia została wystawiona w relikwiarzu, umożliwiając publiczny wgląd w kościele. Siostra Julia Dubowska ze Zgromadzenia Sióstr Służebnic Jezusa w Eucharystii udzieliła wywiadu, który został zaprezentowany w dokumencie „Ja Jestem”, stworzonym w 2012 roku przez reżyserów Macieja Bodasińskiego i Lecha Dokowicza. Film zawierał materiał zarejestrowany podczas uroczystości kościelnych z 2011 roku, gdzie można było zobaczyć fragment homilii abpa Edwarda Ozorowskiego, ówczesnego biskupa metropolitalnego.

Ustanowienie sanktuarium

Dnia 9 kwietnia 2009 roku kościół pw. św. Antoniego w Sokółce uzyskał status kościoła kolegiackiego, a przy nim została utworzona Kapituła Kolegiacka Najświętszego Sakramentu. Następnie, 25 marca 2017 roku, kolegiata otrzymała status sanktuarium.

---

Oceń: Kolegiata św. Antoniego w Sokółce

---